TWORCZOSC LITERACKA DLA DZIECI_EKSPLIKACJE MUZYCZN
Producent: LIBRES
Sklep: libres.pl
Cena:
21.89 PLN
UWAGA- JEŚLI W PARAMETRACH SĄ RÓZNICE DATY, STRON,
WYDAWNICTWA ITP. PATRZ ZAWSZE NA OPIS AUKCJI ON JEST NAJWAŻNIEJSZY.
OPISAutorIrena Chyła-SzypułowaTytułTwórczość literacka dla
dzieciEksplikacje muzyczneRok wydaniaWydawnictwoilustracje zdjęcia
rysunkiStronOkładka, oprawaStan i inne
informacje20069AŚtak156miękkaNOWALiteratura dla dzieci i młodzieży
ulega ciągłemu procesowi zmian, który przebiega paralelnie do
rozwoju literatury dla dorosłych. Mimo niewątpliwej specyfiki,
utwory dedykowane dzieciom posiadają także piętno historycznie
określonego czasu, podejmują bowiem problemy estetyczne,
wychowawcze czy kulluralno-obyczajowe.Liczne badania wskazują, że
najbliższe dziecięcej wyobraźni i umysłowej percepcji są utwory
wyrosłe z folkloru. Najstarsze gry i zabawy dziecięce rejestrował
już Oskar Kolbcrg w swoim wielkim dziele pt. Lud. Były to
rymowanki, przysłowia, wyliczanki oraz gry i zabawy, które
powstawały spontanicznie, często wymyślane także przez dzieci.
Szereg gier i zabaw wraz z zasadami i przepisami tworzyli
wychowawcy, nauczyciele. Bardzo często zabawom i grom towarzyszył
śpiew oraz pantomima obrzędowo-mi-metyczna (naśladowanie ruchem
różnych czynności).Jerzy Cieślikowski zauważył, że,,Wiersz dziecku
najwcześniej objawiał się w śpiewie, w melodii słowa i w muzyce
[.]. Literackość, w tym pierwszym wyobrażeniu, była śpiewaniem,
była samą śpiewnością"'. Bajki dla dzieci były określane jako
„gadane" (narracyjne, prozą) i,,śpiewane" (zinstrumentowane rytmem
i rymem oraz z melodią). Literatura dla najmłodszych dzieci
obejmowała przede wszystkim wiersze. Rymowane były też baśnie i
bajki, do których dodawano melodie. Teksty śpiewane łatwiejsze były
do zapamiętania, zwłaszcza przez dzieci, które nic umiały jeszcze
czytać. Według folklorystów najstarszymi „rymami dziecięcymi" są
kołysanki, które mają wprowadzić dziecko w stan uśpienia. Rzymianie
czcili bóstwo kolebki - cunina (od chhi.ik - kołyska), które miało
dziecko chronić od czarów. Kołysanki pojawiły się w polskim
piśmicnnictw ie dopiero w XIX wieku, choć śpiewano je dużo
wcześniej, a tradycja ich śpiewania była powszechna. Hugo
K.ollątaj w 1802 roku, kreśląc program rozwoju etnografii, pisał o
potrzebie stworzenia odrębnego działu „o zabawach pospólstwa
stosownie do części roku. o ich muzyce, o instrumentach
muzycznych, o godach rocznych, czyli o satumaliach naszego ludu i o
bachanaliach, o pieśniach wesołych, pasterskich, żałobnych,
historycznych i tych. które dzieciom przy kolebkach
śpiewają"2.Najbardziej klasyczną i najstarszą kołysanką jest
ascmantyczny refren, będący reprodukcją kołysania, tj. „A a a", i
krótki motyw o kotkach, który się stopniowa rozrastał-„kotki dwa,
szare, bure obydwa". Jednak istotnym wyznacznikiem kołysanki była
nie jej treść, lecz usypiająca melodia, która nadawała się do
różnych tekstów, poddanych tylko stylizacji instrumentalnej. Irena
Słońska zauważyła, że „Kołysanka, piosenka, a nieraz i słowa matki,
gdy śpiewnie i rytmicznie przemawia do swego dziecka, to już
elementy sztuki, z którymi się ono spotyka [.]. W ten sposób matka
tworzy mimowolny poemat dła swego dziecka"^.Józef Czechowicz
(1903-1939), autor licznych liryk kołysankowych, napisał, że
piosenki mogą dziecko utulić do snu. uśpić go swoją spokojną i
cichą melodią:Lulajże, lulajże, maleńki otulą cię moje piosenki.
Luli, luli, piosenka cię otuli4.Maria Konopnicka swój ą twórczość
poetycką dla dzieci określiła śpiewaniem, przeciwstawiając się
dydaktycznym rymowankom. Po wzorce sięgała do piosenek ludowych, a
także cytowała znane utwory folklorystyczne w swojej stylizowanej
poetyce. Wielu poetów, zachwyconych estetyką jej twórczości dla
dzieci, czerpało z tych doświadczeń i kontynuowało jej styl,
którego cechą znamienną jest ludowca poetyka i żywioł muzyczny.W
literaturze dla dzieci i młodzieży nie brak więc odniesień
muzycznych. Jest to warstwa dźwiękowa słów, charakterystyczne
układy brzmie-niowe, rytmika i metrum, bogactwo rymów i zmienne
tempo, dynamika, a nade wszystko terminologia muzyczna oraz
metaforyka. Niestety, problematyka muzyki w utworach literackich
dla dzieci i młodzieży nie była dotąd podejmowana przez
współczesnych literaturoznawców. Pojawiały się jedynie nieliczne
prace o związkach muzyki i literatury, na czele z krótką rozprawą
Tadeusza Szulca pt. Muzyku w dziele literackim z 1937 roku. która
wzbudziła ożywioną dyskusję na ten temat. IV Spotkania Muzyczne w
Ba-ranowie w 1979 roku, zatytułowane „Muzyka i literatura", oraz
konferencja w Katowicach v,'' 2000 roku pt. „Muzyka - Literatura"
świadczą o rozwoju komparatystyki interdyscyplinarnej i
perspektywach badawczych nad zagadnieniami literacko-muzycznymi.Ze
względu na brak badań nad muzycznością literatury dla dzieci i
młodzieży praca niniejsza powinna wypełnić istniejącą lukę w
studiach literatu-roznawczych. Chodzi głównie o cksplikację (łac.
expliccitio - rozwinięcie, wyjaśnienie, tłumaczenie) tekstów
literackich adresowanych do młodego odbiorcy, pod kątem nawiązań do
muzy
Przejdź do sklepu