TWORCZOSC LITERACKA DLA DZIECI_EKSPLIKACJE MUZYCZN
Producent: LIBRES
Sklep: libres.pl
Cena:
32.81 PLN
UWAGA- JEŚLI W PARAMETRACH SĄ RÓZNICE DATY, STRON, WYDAWNICTWA ITP. PATRZ ZAWSZE NA OPIS AUKCJI ON JEST NAJWAŻNIEJSZY. OPISAutorIrena Chyła-SzypułowaTytułTwórczość literacka dla dzieciEksplikacje muzyczneRok wydaniaWydawnictwoilustracje zdjęcia rysunkiStronOkładka, oprawaStan i inne informacje20069AŚtak156miękkaNOWALiteratura dla dzieci i młodzieży ulega ciągłemu procesowi zmian, który przebiega paralelnie do rozwoju literatury dla dorosłych. Mimo niewątpliwej specyfiki, utwory dedykowane dzieciom posiadają także piętno historycznie określonego czasu, podejmują bowiem problemy estetyczne, wychowawcze czy kulluralno-obyczajowe.Liczne badania wskazują, że najbliższe dziecięcej wyobraźni i umysłowej percepcji są utwory wyrosłe z folkloru. Najstarsze gry i zabawy dziecięce rejestrował już Oskar Kolbcrg w swoim wielkim dziele pt. Lud. Były to rymowanki, przysłowia, wyliczanki oraz gry i zabawy, które powstawały spontanicznie, często wymyślane także przez dzieci. Szereg gier i zabaw wraz z zasadami i przepisami tworzyli wychowawcy, nauczyciele. Bardzo często zabawom i grom towarzyszył śpiew oraz pantomima obrzędowo-mi-metyczna (naśladowanie ruchem różnych czynności).Jerzy Cieślikowski zauważył, że,,Wiersz dziecku najwcześniej objawiał się w śpiewie, w melodii słowa i w muzyce [.]. Literackość, w tym pierwszym wyobrażeniu, była śpiewaniem, była samą śpiewnością"'. Bajki dla dzieci były określane jako „gadane" (narracyjne, prozą) i,,śpiewane" (zinstrumentowane rytmem i rymem oraz z melodią). Literatura dla najmłodszych dzieci obejmowała przede wszystkim wiersze. Rymowane były też baśnie i bajki, do których dodawano melodie. Teksty śpiewane łatwiejsze były do zapamiętania, zwłaszcza przez dzieci, które nic umiały jeszcze czytać. Według folklorystów najstarszymi „rymami dziecięcymi" są kołysanki, które mają wprowadzić dziecko w stan uśpienia. Rzymianie czcili bóstwo kolebki - cunina (od chhi.ik - kołyska), które miało dziecko chronić od czarów. Kołysanki pojawiły się w polskim piśmicnnictw ie dopiero w XIX wieku, choć śpiewano je dużo wcześniej, a tradycja ich śpiewania była powszechna. Hugo K.ollątaj w 1802 roku, kreśląc program rozwoju etnografii, pisał o potrzebie stworzenia odrębnego działu „o zabawach pospólstwa stosownie do części roku. o ich muzyce, o instrumentach muzycznych, o godach rocznych, czyli o satumaliach naszego ludu i o bachanaliach, o pieśniach wesołych, pasterskich, żałobnych, historycznych i tych. które dzieciom przy kolebkach śpiewają"2.Najbardziej klasyczną i najstarszą kołysanką jest ascmantyczny refren, będący reprodukcją kołysania, tj. „A a a", i krótki motyw o kotkach, który się stopniowa rozrastał-„kotki dwa, szare, bure obydwa". Jednak istotnym wyznacznikiem kołysanki była nie jej treść, lecz usypiająca melodia, która nadawała się do różnych tekstów, poddanych tylko stylizacji instrumentalnej. Irena Słońska zauważyła, że „Kołysanka, piosenka, a nieraz i słowa matki, gdy śpiewnie i rytmicznie przemawia do swego dziecka, to już elementy sztuki, z którymi się ono spotyka [.]. W ten sposób matka tworzy mimowolny poemat dła swego dziecka"^.Józef Czechowicz (1903-1939), autor licznych liryk kołysankowych, napisał, że piosenki mogą dziecko utulić do snu. uśpić go swoją spokojną i cichą melodią:Lulajże, lulajże, maleńki otulą cię moje piosenki. Luli, luli, piosenka cię otuli4.Maria Konopnicka swój ą twórczość poetycką dla dzieci określiła śpiewaniem, przeciwstawiając się dydaktycznym rymowankom. Po wzorce sięgała do piosenek ludowych, a także cytowała znane utwory folklorystyczne w swojej stylizowanej poetyce. Wielu poetów, zachwyconych estetyką jej twórczości dla dzieci, czerpało z tych doświadczeń i kontynuowało jej styl, którego cechą znamienną jest ludowca poetyka i żywioł muzyczny.W literaturze dla dzieci i młodzieży nie brak więc odniesień muzycznych. Jest to warstwa dźwiękowa słów, charakterystyczne układy brzmie-niowe, rytmika i metrum, bogactwo rymów i zmienne tempo, dynamika, a nade wszystko terminologia muzyczna oraz metaforyka. Niestety, problematyka muzyki w utworach literackich dla dzieci i młodzieży nie była dotąd podejmowana przez współczesnych literaturoznawców. Pojawiały się jedynie nieliczne prace o związkach muzyki i literatury, na czele z krótką rozprawą Tadeusza Szulca pt. Muzyku w dziele literackim z 1937 roku. która wzbudziła ożywioną dyskusję na ten temat. IV Spotkania Muzyczne w Ba-ranowie w 1979 roku, zatytułowane „Muzyka i literatura", oraz konferencja w Katowicach v,'' 2000 roku pt. „Muzyka - Literatura" świadczą o rozwoju komparatystyki interdyscyplinarnej i perspektywach badawczych nad zagadnieniami literacko-muzycznymi.Ze względu na brak badań nad muzycznością literatury dla dzieci i młodzieży praca niniejsza powinna wypełnić istniejącą lukę w studiach literatu-roznawczych. Chodzi głównie o cksplikację (łac. expliccitio - rozwinięcie, wyjaśnienie, tłumaczenie) tekstów literackich adresowanych do młodego odbiorcy, pod kątem nawiązań do muzy
Przejdź do sklepu