photo
KEILING - IGNACY CHRZANOWSKI 1866-1940 - BIOGRAFIA
Producent: LIBRES
Sklep: libres.pl
Cena: 23.89 PLN
UWAGA- JEŚLI W PARAMETRACH SĄ RÓZNICE DATY, STRON, WYDAWNICTWA ITP. PATRZ ZAWSZE NA OPIS AUKCJI ON JEST NAJWAŻNIEJSZY. AutorJerzy KeilingTytułIgnacy Chrzanowski: Historia Naród KulturaRok wydaniaWydawnictwoilustracje zdjęcia rysunkiStronOkładka, oprawaStan i inne informacje1991WG-214miękkaNOWA, leżak magazynowyOpisChrzanowski miał w tym zakresie mniej szczęścia od swego najwybitniejszego ucznia — Pigonia, którego pamięci poświęcono obszerną książkę, zawierającą obok bogatego materiału biograficznego także omówienia jego twórczo­ści naukowej i literackiej3;- w pracach tych, których autorami byli w przeważającej części wdzięczni uczniowie i słuchacze, mówi się głównie o osobowości Chrza­nowskiego, o jego zasługach jako znakomitego wykładowcy i pedagoga __ wychowawcy i inspektora kilku pokoleń polonistyki, oraz o Chrza­nowskim — historyku literatury, obejmującym swoimi zainteresowania­mi całość dziejów literatury polskiej; dla piszących o Chrzanowskim jego książki były przy tym w większym stopniu „czynami" społecznymi i narodowymi niż wydarzeniami czysto naukowymi4.Niewiele natomiast uwagi poświęcono założeniom metodologicznym autora „Historii literatury niepodległej Polski." Wszystkie opinie na ten temat dają się sprowadzić do następującej tezy: Chrzanowski jest repre­zentantem stanowiska moralno-narodowego, uczonym, dla którego wie­dza o kulturze i literaturze stanowi swoistą trybunę myśli narodowej, i jako taki — kontynuatorem tradycji Brodzińskiego, Mochnackiego, Wiszniewskigo i Tarnowskiego5. Ten brak zainteresowania dyrektywami metodologicznymi — czy szerzej: światopoglądowymi6 autora pracy „Li­teratura a naród" wynika, jak się wydaje, z kilku przyczyn:Po pierwsze: panuje zakorzenione przeświadczenie o tradycjonali­zmie — czy wręcz staroświeckości Chrzanowskiego, o jego pozytywisty­cznych założeniach metodologicznych, rażących przestarzalością w epoce Wóycickiego, Kleinera, Łempickiego czy Kridla7.Po drugie: w opinii wielu krytyków prace autora „Historii literatury niepodległej Polski" cechuje zasadniczy synkretyzm światopoglądowy; dowodzą oni, iż łączy on szereg — często sprzecznych — doktryn filo­zoficznych, estetycznych, a także teoretycznoliterackich8.Po trzecie wreszcie — a nie jest to sprawa bagatelna — w bogatym dorobku Chrzanowskiego brak prawie zupełnie prac o charakterze ściśle teoretycznym. Dlatego też kwestia ujęcia jego stanowiska metodologicz­nego nastręcza wiele kłopotów, gdyż wymaga prześledzenia całego sze­regu rozproszonych, luźnych i fragmentarycznych — często kilkuzda-niowych — dygresji teoretycznych, powstających niejako na marginesie jego prac historycznoliterackich9.Przyczyny te zaważyły — zdaje się — na tym, że albo pomija się zupełnie nazwisko Chrzanowskiego w dziejach polskiej myśli teore-tycznoliterackiej10; lub też co najwyżej ogranicza się do kilku zdawko-wanych pochwał pod adresem „świetnego wyszkolenia filologicznego", „ogromnej szerokości horyzontów naukowych", przede wszystkim zaś. „naukowego wychowawcy" licznego zastępu „uczniów o najbardziej wsławionych później nazwiskach"11.Rozprawa ta nie jest monografią problemów teoretycznych dorobku Chrzanowskiego. Nie ma ona ambicji całościowego i pełnego ujęcia jego stanowiska metodologicznego. Interesować nas tu będą jedynie niektóre wyznaczniki tego stanowiska, których zwornikiem jest synteza dziejów kultury. Istotnymi ogniwami tej syntezy są zagadnienia: „życia", ideału, kultury, cywilizacji, procesu historycznego oraz jednostki i narodu jako sił kształtujących dzieje. Będzie to wiec próba prezentacji Chrzanowskie­go jako uczonego, którego myśl badawcza obracała się wokół proble­mów filozofii, historiozofii, filozofii religii oraz teorii kultury i cywiliza­cji. Jest to więc zakres problematyki na tyle niekompletny, że pomija sprawy tak ważne, jak np. założenia estetyczne czy też historycznolite-rackie. Niech nas tłumaczy tutaj to, że praca w zamierzeniu ma być re­konesansem, wstępnym rozpoznaniem mało zbadanego obszaru, jaki stanowi dorobek Chrzanowskiego, składający się nie tylko z prac pub­likowanych (w edycji książkowej, bądź też w czasopismach), ale także z ilościowo ogromnej spuścizny pozostającej — jak dotychczas — w rę­kopisach, czy też maszynopisach12. Do takiego potraktowania twórczości naukowej autora „Historii literatury niepodległej Polski" upoważnia nas także opinia jego najwybitniejszego ucznia — Stanisława Pigonia, który o swym nauczycielu tak pisał:„Chrzanowski miał bibliotekę wzorową, rozległą, znakomicie zor­ganizowaną, nie pele-mele, uzmiatane usypisko książek przypadkowych, przybytków gratisowych itp., ale zebrany skrupulatnie zespół dzieł.(.) Całe to mnóstwo dsieł skupywanych, nierzadko abstrakcyjnych i speku-latywnych, czytał pilnie i uważnie: czytał po swojemu: z ołówkiem w rę­ku i z napiętą uwagą. Marginesy książek i wolne karty poznaczone są gęsto pytajnikami, wykrzyknikami, znakami: »nb«, ale i szczegółowymi uwagami, już to przytwierdzającymi, już to krytycznymi. (.) Najsuciej zaś zakreślane i gl
Przejdź do sklepu
Strony upblue.store korzystają z plików cookie zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić ustawienia dotyczące przechowywania, dostępu do plików cookie, a także ich usuwania w Twojej przeglądarce. Dalsze korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookie w Twojej przeglądarce oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Dowiedz się więcej.
x
Akceptuję